Skip to main content

Kʼılna Maččarij

Čʼalaga gırgıda šitʼjaar sažigejqa sadı.

"Šas xäbna vukkan." Bogragajn mančikʼlje ejhen. "Gırgıni häjvanaaršiqab xäbna vobna, mančikje šaqabıb vuxhes vukkan." 

Gırgıda šitʼjaar hekʼva, čin xılibı ïxijxä gidğıl.

"Haššuje mana vuxhes?" Kʼılna Cʼablana Maččarij hookʼu xılibı ïxï. 

"Mudrikna, äkʼeljnana šitʼ." Bogragajn ejhe.

"Mižagna šitʼ." Tʼavusun ejhe.

"Jušenaaʼana šitʼ." Tutuģušujn ejhe.

"Ittuba hookʼvana šitʼ." Zırlıngajn ejhe.

"Kʼuxh ïxijxäna šitʼ." Tʼaqʼtʼaqʼajn ejhe. 

"Kʼarna vusunnana šitʼ." Qänan ejhe. 

"Žagvarana vusunnana šitʼ." Qïnerkejn ejhe.

"Nekkje važibın axtıba iljooxij..." Lïqʼan joqʼ suralqa iljaakı ejhe.

“Ši jarıš haʼas, nekke axtıvalljejqa iljooxana šitʼ šitʼjaaršda paččah vuxhes…” Lïqʼan xılibı ïxijxä ejhe.

Xädda čʼiv-čʼijbıjlje qijğa razxhajnbı qihnijni jiğılj jarıš haʼas. 

Kʼılna Maččarij fıkırramišooxhe.

“Ši gırgıda jugda iljedaxa, ši gırgıda jugda hekʼva… amma šakʼlje acʼan lïqʼ xäbna, gužnana vobna, mana ģamuvxhesda.”

Amma Kʼılna Maččarij injammišooxhe deš nekke xäbna hämmaše nekke jugna vooxhe.

Qihnijni jiğılj gırgıda šitʼjaar jarıš haʼasdimej sažigejqa sadı.

Maa xädda čʼiv-čʼijbı, qʼar-qʼarbı ıxha. Kʼılni Maččarijn javašba sa mäʼnij hookʼva čiljeb alqa.

Gırgıda šitʼjaar čʼalaga nekke xädni jivni äčelj geedxu.

Bogragajn ejhe: “Musaje zı uu-uu ivho manke šu gırgıda šosse äxäni axtıvalljejqa aljedxe.”

“Sa, qʼöd – uu-uu!”

Bogragajn cʼir haʼu.

Gırgıdabı alidxı.

Alidxı gırgıda axtıvalljejqa.

Axtıjni jivaaršilje uğaqa.

Uğaqa gımıljbišisqa…

Sa sančilje qijğa gırgıda javašedxha.

“Gejd axtıda.” Qïnerkejn ejhe.

“Zı vuxhana.” Qänan ejhe.

Manke sa Lïqʼ avxu… haljeb axtıvalljejqa iljooxa.

Amma Lïqʼıkʼlje čini vusunni ärej djuguljuvxhana Kʼılna Maččarij ģavžu deš.

Lïqʼ alivxu javašivxhajinģä cʼir haʼu: “Zı ģamuvxha!”

Kʼılna Maččarij djuguljuvxhajni žigejnčje qiğivčʼu sa-kʼılbab axtıba alivxu… 

Šitʼjaarše ejhen.

“Kʼılna Maččarij ģamuvxha!”

“Kʼılna Maččarij paččah vobna!”

Amma Lïqʼijni xädni šitʼjaarše qäl vuxha ejhen: “Lïqʼ xäbna vobna, Lïqʼ gužnana vobna, mana nekke axtıba iljooxa. Kʼılna Maččarijn ämäl haʼu.”

Bogragajn čalıšmišvuxha manbı sakitaʼas.

“Hižoje jugda? Ģamuvxhaj ğu gužnanava dešxhe ģamuvxhaj ğu äkʼeljnanava?”

Nenižab šitʼikʼlje žavab acʼa ıxha deš.

Comments

Popular posts from this blog

Ģïje

Sa mexxv vuxhana devxhana. Djunjejlj sa vobni dešdi xivej sa xärna avčij ıxhana. Žun dojid ıxhajn Kaʼali babajna dix Bajruljulij. Xiv mıs-mıkʼa qivxha. Sa čara avxu avčijlqa Bajruljulijlqa. Bajruljulij ekʼna avčij ıxha. Žuna gullje avhuna qootʼa vuxha djuzjba. Jiğ dešdi sa jiğılj, häfda dešdi sa häfdajlj harkʼınna kʼonaqa žuni tifangukva. Tifanguqad dexhajn čaxma. Ijkır, ijkır birdanba cʼibni kolej vuxdjovxuna ģïjejna bala ģavžu. Čaxma dešdi tifangukva mana givkʼuna. Xivejqa geljhaj havʼu. Xivna xärna kʼılna qortʼul bıkırba ģïjejna bala xivejqa qavaljes. Šavusse hižoojee aljatʼas äxäs šalalamiš ebxhe. Bıkırba ģïjejna bala xivejqa sa xädni attejqa savʼuna. Bajruljuljee ivhojn: “Xiveedın gırgın ģeljbı dešin gindarangbı, xhane dešin xädda kʼumkʼumbı saʼu, os dešin užağbı qahu, ģïjejna bala qooxhvaras. Kozelqa qʼıšod qiğičʼu, čurad žamaʼätın odxhunin. Axvijnıd qʼıšıkva sanad har nafasıs, žamaʼätıs bitʼalaʼijn. Žamaʼät mısvallijke hajnäxud Bajruljuljee ģattixhanaʼijn. Jiqbišin foljklor

Njaganijij Ģïje

Sa verığnani jiğılj Njaganij čini akkani ögijlj xulabbı vuxhnjelqa gidxhı iljobzur vuxha mäʼnij hookʼa. Mäʼnij hookʼamaa fıkırramiš vuxha: “Äljhääs zı čoljejqa xhıjiqa iljaakas jizdi Xhunašše-njaganijn jišin balabı äjxäränģä. Čoljejqab häsil vuxhjes xaaqa qavaljes.” Jäqqa Njaganijsqa Ģïje qizaaxı, manab čoljejqa čini kalamıqa iljaakas äljhää vuxha. Njaganijkʼlje Ģïje ģavžu ejhen:  “Hürmatnana Ģïje, näxübnje?”  Ģïjeb amma gjejb ötkamnana vuxha. Hürmatıkva salam hivljesdi žigej sadžu vukʼulj ģoobxhur ejhen: “Hižonje ğu Njaganij inäxüb čakba čoljej tʼabaljaʼa?” Njaganijn ejhen: “Zı ivijkaras qiğivčʼu.  “Ivijkaras?” Ģïjejn äqänajkva qijghan. “Amma mäxdüni žitʼani ģjelbišikva äqʼänjejqa älhääs deš.”  Ini žuvabbišikje Njaganij cimis qivxha. Mančis qʼabılj exhi ıxha deš čini ģel‘bišdi häkʼej mäxdün žuvabbı ejhenģä.  “Ğu fıkırramiš vooxhi jiğın, ģïjejn, ģeljbı jizınčilje ekʼda, jugda ģadajxhvan?” mančin Ģïjejkje qijghan.  “Hoʼo.” Ģïjejn ejhen.  “Vas vukkan d...

Sa misal. Sjojij Ģïje

Sa čʼalaga Sjo Ģïje xhinne išljemiš vooxhje vuxha. Man näxüdnje ıxha? Čʼalagıs sjo vukkan vuxha, amma maa sadžu ģïjejna vazijfa vuxha. Mančilj alla Sjojin gibğılna sjojna iš haaʼa, ģïjejn donnux aljatʼa.   Mana jugba išljemiš vooxhje vuxha. Gojnje acʼaxha hamani čʼalaga Ģïjejqab Sjojna vazijfa vobva. Sjojis qäl vuxha: «Mana hižo išnje vobna, zaʼïfna ģïje sjojin donnux aljatʼa?!» Čʼalagni xäbınbišilqa odkʼun. Aslanaar adı, kʼamissije. Sjojij Ģïje qodtʼulujnbı. — Ğu Sjonje vobna? — kʼamissijejn Ģïjejkje qidghın haʼu. — Hoʼo, zı Sjo vobna, — Ģïjejn žavab qivo kağızbı hagvu. — Zı vobna Sjo! — Sjojin qälıkva ivho. — Jiğın kağızbı?.. Nišni häkʼjej hïdžat haʼa, Sjo, inaa odkʼun vod — Ģïje! Mäxüd. Šu qijghanas mäʼna njaa vuxha?.. Nena mäʼna vuxhjes, kʼamissijej Aslanaaršin vazijfajlj Ämäljejr ıxha?!