Skip to main content

Paččahij ušağ

Avala zamana sa paččah kandčijni paltarej xivaaršej ijkar, žuni ölkajni xalqʼın ješajiš joxlamıš haʼa ıxha. Sa xivejqa hijxharanģä paččahıs xivuna juzbašij ģažes ıkkijkan. Xivuni ģirağılj hivaagani ušağaaršike qidghın haʼa ejhen:

“Aj ušağaar, vušdi xivej siftara mihman šavanje ģaršilamiš haʼana?” 

Ušağaar ses dena iljaaka aaxva, amma sa ušağ hiqa horhur ejhen: 

“Mihman siftara jišdi xivuni Merdan dajijni xvaan ģaršilamiš haʼa, gejb jamanna kar vobna”.

Paččah fıkırramišxha med qijghan:

“Bes vušdi xivej dojukvana xärna haššunje vorna?”

Ušağ:

“Mihman, jišdi xivej dojukvana Uruž dajijna xäbna boğa vobna, mančilje ģamijna mebna dešda.”

Paččah:

“Zı qodkuda dešodde qidghın haʼa.” Mer šeni ušağılqa sakʼı ejhe: “Bes xivuna xärna haššunje vorna?”

Ušağ:

“Mihman, jišdi xivuna xärna Muxtar dajij vorna, manģulje axtına, xärna merna dešda.”

Paččah:

“Bes vušdi xivej xärna, žamaʼätıs maslahät ģoožjena haššunje vorna?”

Ušağ:

“Mihman, jišdi xivej žamaʼätıs maslahät ģoožena 125-i ješejna qʼäsda Harın didjej vorna.”

Paččah češmišxhažar axva. Fıkrejqa qää deški qijghanas xivuna juzbašij haššunjeva. Amma ušağ paččahıs qʼabılj ejxhi ušağni xıljeqa 5-ni mantena ģizil hooli.

Ušağ:

“Mihman, man pıl jiğnižad žibejqa kʼejxhe, zas ıkkan deš. Dak’ jed’ zakva aldaaxhvanasınbı.

Paččah:

“Dakkikʼlje, jedikʼlje ivhe pıl paččahe hivo.”

Ušağ:

“Mančiqa dakkje, jedje kullježad injam haʼas deš, ehesın paččah mäxürna qʼïtʼmır deš ejxhena xut-xuruš heljes.” 

Paččah:

“Xıdıl, zı vušda mihman vorna, ögejqa gixhe, dora xaaqa.”

Ušağ ögej xaaqa qavajli, xaani ejse šadra mihman qʼabıl haʼa, växäna hürmat haaʼa. Mihmanje vuž paččah ıxhaj acʼalj alikkı ejhe:

“Vušda dix zas jikʼejnče qʼabıl ıxha. Manģukje gejd acʼalnana, jugna vazir ixhes, mana zasqa hilje xär qaʼas, gojnje zas vazirna täʼin haʼas”.

Ušağna dak razxha, 10-ješena dix paččahısqa hivo. Paččahee mana žuna žanana dix xhinne xär qaʼu, qädqä haʼu, gojnje vazirna gixhxhı. Häkʼerar manģukje gejr äkʼeljnana, acʼaljnana, bašara-bujruğ haʼas, iš aširmiš haʼas växäna vazir ıxha.

Jiqbišin foljklor


Comments

Popular posts from this blog

Ģïje

Sa mexxv vuxhana devxhana. Djunjejlj sa vobni dešdi xivej sa xärna avčij ıxhana. Žun dojid ıxhajn Kaʼali babajna dix Bajruljulij. Xiv mıs-mıkʼa qivxha. Sa čara avxu avčijlqa Bajruljulijlqa. Bajruljulij ekʼna avčij ıxha. Žuna gullje avhuna qootʼa vuxha djuzjba. Jiğ dešdi sa jiğılj, häfda dešdi sa häfdajlj harkʼınna kʼonaqa žuni tifangukva. Tifanguqad dexhajn čaxma. Ijkır, ijkır birdanba cʼibni kolej vuxdjovxuna ģïjejna bala ģavžu. Čaxma dešdi tifangukva mana givkʼuna. Xivejqa geljhaj havʼu. Xivna xärna kʼılna qortʼul bıkırba ģïjejna bala xivejqa qavaljes. Šavusse hižoojee aljatʼas äxäs šalalamiš ebxhe. Bıkırba ģïjejna bala xivejqa sa xädni attejqa savʼuna. Bajruljuljee ivhojn: “Xiveedın gırgın ģeljbı dešin gindarangbı, xhane dešin xädda kʼumkʼumbı saʼu, os dešin užağbı qahu, ģïjejna bala qooxhvaras. Kozelqa qʼıšod qiğičʼu, čurad žamaʼätın odxhunin. Axvijnıd qʼıšıkva sanad har nafasıs, žamaʼätıs bitʼalaʼijn. Žamaʼät mısvallijke hajnäxud Bajruljuljee ģattixhanaʼijn. Jiqbišin foljklor

Njaganijij Ģïje

Sa verığnani jiğılj Njaganij čini akkani ögijlj xulabbı vuxhnjelqa gidxhı iljobzur vuxha mäʼnij hookʼa. Mäʼnij hookʼamaa fıkırramiš vuxha: “Äljhääs zı čoljejqa xhıjiqa iljaakas jizdi Xhunašše-njaganijn jišin balabı äjxäränģä. Čoljejqab häsil vuxhjes xaaqa qavaljes.” Jäqqa Njaganijsqa Ģïje qizaaxı, manab čoljejqa čini kalamıqa iljaakas äljhää vuxha. Njaganijkʼlje Ģïje ģavžu ejhen:  “Hürmatnana Ģïje, näxübnje?”  Ģïjeb amma gjejb ötkamnana vuxha. Hürmatıkva salam hivljesdi žigej sadžu vukʼulj ģoobxhur ejhen: “Hižonje ğu Njaganij inäxüb čakba čoljej tʼabaljaʼa?” Njaganijn ejhen: “Zı ivijkaras qiğivčʼu.  “Ivijkaras?” Ģïjejn äqänajkva qijghan. “Amma mäxdüni žitʼani ģjelbišikva äqʼänjejqa älhääs deš.”  Ini žuvabbišikje Njaganij cimis qivxha. Mančis qʼabılj exhi ıxha deš čini ģel‘bišdi häkʼej mäxdün žuvabbı ejhenģä.  “Ğu fıkırramiš vooxhi jiğın, ģïjejn, ģeljbı jizınčilje ekʼda, jugda ģadajxhvan?” mančin Ģïjejkje qijghan.  “Hoʼo.” Ģïjejn ejhen.  “Vas vukkan d...

Sa misal. Sjojij Ģïje

Sa čʼalaga Sjo Ģïje xhinne išljemiš vooxhje vuxha. Man näxüdnje ıxha? Čʼalagıs sjo vukkan vuxha, amma maa sadžu ģïjejna vazijfa vuxha. Mančilj alla Sjojin gibğılna sjojna iš haaʼa, ģïjejn donnux aljatʼa.   Mana jugba išljemiš vooxhje vuxha. Gojnje acʼaxha hamani čʼalaga Ģïjejqab Sjojna vazijfa vobva. Sjojis qäl vuxha: «Mana hižo išnje vobna, zaʼïfna ģïje sjojin donnux aljatʼa?!» Čʼalagni xäbınbišilqa odkʼun. Aslanaar adı, kʼamissije. Sjojij Ģïje qodtʼulujnbı. — Ğu Sjonje vobna? — kʼamissijejn Ģïjejkje qidghın haʼu. — Hoʼo, zı Sjo vobna, — Ģïjejn žavab qivo kağızbı hagvu. — Zı vobna Sjo! — Sjojin qälıkva ivho. — Jiğın kağızbı?.. Nišni häkʼjej hïdžat haʼa, Sjo, inaa odkʼun vod — Ģïje! Mäxüd. Šu qijghanas mäʼna njaa vuxha?.. Nena mäʼna vuxhjes, kʼamissijej Aslanaaršin vazijfajlj Ämäljejr ıxha?!